Dijitalleşen dünyada kişisel verilerin korunması, hem bireyler hem de şirketler için büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), bu konuda kapsamlı düzenlemeler sunarak veri sahiplerinin haklarını ve veri işleyen kuruluşların yükümlülüklerini belirlemektedir.
Bu yazıda, kişisel verilerin korunmasıyla ilgili temel kavramları, şirketlerin ve bireylerin sorumluluklarını ve KVKK’ya uyum sağlamanın yollarını detaylıca ele alacağız.
1. Kişisel Veri ve Kapsamı Nedir?
KVKK’ya göre kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgidir. Bu kapsamda:
- Ad, soyad, T.C. kimlik numarası
- Telefon numarası, e-posta adresi
- IP adresi, lokasyon bilgisi
- Sağlık bilgileri, biyometrik veriler
- Eğitim, meslek, finansal bilgiler
gibi veriler kişisel veri olarak değerlendirilir.
Bunun yanı sıra, özel nitelikli kişisel veriler (ırk, etnik köken, din, sağlık, ceza mahkumiyeti vb.) daha sıkı kurallara tabidir.
2. Şirketler İçin KVKK Kapsamındaki Yükümlülükler
Şirketler, müşteri, çalışan ve iş ortaklarının kişisel verilerini işlerken KVKK’nın belirlediği kurallara uygun hareket etmek zorundadır. İşte temel yükümlülükler:
a) Açık Rıza ve Aydınlatma Yükümlülüğü
Şirketler, kişisel verileri işlemeden önce ilgili kişiyi bilgilendirmeli ve gerektiğinde açık rıza almalıdır. Aydınlatma yükümlülüğünde aşağıdaki hususlar belirtilmelidir:
- Veri sorumlusunun kimliği
- Kişisel verilerin hangi amaçla işleneceği
- Kimlere ve hangi amaçlarla aktarılacağı
- Veri sahibinin hakları
b) Veri Güvenliğini Sağlama Yükümlülüğü
KVKK, şirketlerin kişisel verileri korumasını zorunlu kılar. Bunun için:
- Güçlü siber güvenlik önlemleri alınmalı
- Çalışanlara KVKK eğitimi verilmeli
- Verilere erişim yetkilendirilmiş kişilerle sınırlandırılmalı
- Veri saklama ve imha politikaları belirlenmeli
c) Veri İşleme Amaçlarının Belirli ve Meşru Olması
Şirketler, kişisel verileri sadece belirli, açık ve meşru amaçlarla işleyebilir. Gereksiz veri toplanmamalı ve veriler belirli bir süre saklandıktan sonra imha edilmelidir.
d) Kişisel Verilerin Yurt Dışına Aktarımı
Eğer bir şirket kişisel verileri yurtdışına aktaracaksa, KVKK ve ilgili uluslararası düzenlemelere uygun olarak hareket etmeli ve veri sahibinin rızasını almalıdır.
e) VERBİS Kaydı Zorunluluğu
KVKK kapsamında 50’den fazla çalışanı olan veya yıllık bilançosu 25 milyon TL’nin üzerinde olan şirketler, Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi’ne (VERBİS) kayıt olmak zorundadır.
3. Bireylerin Hakları ve KVKK Kapsamında Alabilecekleri Önlemler
KVKK, bireylerin kişisel verilerini kontrol etmeleri için önemli haklar sunmaktadır.
a) Kişisel Verilere İlişkin Haklar
Bireyler, veri sorumlusuna başvurarak şu haklarını kullanabilir:
- Kişisel verilerinin işlenip işlenmediğini öğrenme
- Kişisel verileri işlenmişse buna dair bilgi talep etme
- Verilerinin silinmesini veya düzeltilmesini isteme
- Kişisel verilerin kimlerle paylaşıldığını öğrenme
- İşlenen verilerin amaç dışı kullanımını engelleme
b) Bireyler Kendi Verilerini Nasıl Koruyabilir?
Kişisel verilerini korumak isteyen bireyler şu önlemleri alabilir:
- Güçlü şifreler kullanmak ve kişisel bilgilerini herkesle paylaşmamak
- Sosyal medyada ve e-ticaret sitelerinde bilinçli olmak
- KVKK ihlali durumunda Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na (KVKK) şikayette bulunmak
4. KVKK Uyumluluğu Sağlamayan Şirketleri Bekleyen Cezalar
KVKK’ya uyum sağlamayan şirketleri ciddi yaptırımlar beklemektedir. 2024 yılı itibarıyla belirlenen idari para cezaları şu şekildedir:
| İhlal Türü | Ceza Miktarı |
|---|---|
| Aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmeme | 50.000 TL – 1.000.000 TL |
| Veri güvenliğini sağlamama | 100.000 TL – 1.500.000 TL |
| VERBİS kaydını yaptırmama | 100.000 TL – 2.000.000 TL |
Ayrıca, hukuka aykırı veri işleme durumunda 3 yıla kadar hapis cezası söz konusu olabilir.
KVKK’ya Uyum, Hem Şirketler Hem Bireyler İçin Kritik Öneme Sahiptir
KVKK, kişisel verilerin korunmasını sağlarken, şirketlere de büyük sorumluluklar yüklemektedir. Şirketler, veri güvenliği ve uyumluluk politikalarını sıkılaştırarak yasal riskleri minimize edebilir. Bireyler ise kişisel verilerinin korunması konusunda bilinçli hareket ederek haklarını etkin bir şekilde kullanmalıdır.
KVKK uyumluluğu sağlamak için bir hukuk danışmanından destek almak, yasal risklerden kaçınmak ve güvenilir bir marka imajı oluşturmak için oldukça önemlidir.
Siz de şirketinizin KVKK uyumluluğunu sağlamak istiyorsanız, uzman desteği alarak gerekli adımları atabilirsiniz. 🚀
Bu konularda ihtiyaç duyacağınız destek için Aktaş & Doğan Avukatlık & Danışmanlık & Arabuluculuk Bürosu ile iletişime geçebilirsiniz. Kaliteli hukukçu kadromuz ile tüm süreci sizin lehinize olacak şekilde yöneteceğimizden emin olabilirsiniz.